Nghị định số 159/2025/NĐ-CP ngày 25/6/2025 của Chính phủ ban hành ngày 25/6/2025 và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025. Nghị định gồm 18 Điều hướng dẫn Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 về bảo hiểm xã hội tự nguyện. Một số nội dung chính của Nghị định:
1. Mở rộng đối tượng tham gia: Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc và không đang hưởng lương hưu/trợ cấp xã hội; Người tạm hoãn hợp đồng lao động trừ khi thỏa thuận đóng BHXH bắt buộc vẫn được tham gia BHXH tự nguyện
2. Thay đổi phương thức, mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH tự nguyện: Người tham gia có thể thay đổi phương thức và mức thu nhập đóng sau khi hoàn thành kỳ đóng trước. Việc thay đổi cần khai báo với cơ quan BHXH.
3. Chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH: Từ 01/7/2025, Nhà nước hỗ trợ một phần đóng BHXH theo mức chuẩn hộ nghèo vùng nông thôn: 50% đối với hộ nghèo, xã đảo, đặc khu; 40% đối với hộ cận nghèo; 30% đối với người dân tộc thiểu số; 20% đối với các nhóm khác. Thời gian hỗ trợ tùy thuộc vào thời gian tham gia BHXH tự nguyện thực tế của mỗi người nhưng tối đa không quá 10 năm (120 tháng).
4. Hưởng trợ cấp hằng tháng khi không đủ điều kiện hưu trí: Người đủ tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động nhưng chưa đủ điều kiện đóng đủ BHXH sẽ không phải rút BHXH một lần mà được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng, căn cứ vào thời gian đóng và mức thu nhập bình quân.
5. Quy định chuyển tiếp tuổi nghỉ hưu đặc biệt: Người tham gia BHXH tự nguyện trước 01/01/2021 và có đủ 20 năm đóng tự nguyện được hưởng lương hưu sớm: Nam ≥ 60 tuổi; Nữ ≥ 55 tuổi.
6. Hòa nhập BHXH bắt buộc - tự nguyện: Thời gian đóng BHXH tự nguyện và bắt buộc được cộng dồn để tính hưởng chế độ hưu trí - tử tuất, theo quy định tại Điều 111 Luật Bảo hiểm xã hội.
7. Quy định về bảo hiểm xã hội một lần và điều chỉnh thu nhập: Điều chỉnh chế độ hưởng BHXH một lần (Điều 102 Luật Bảo hiểm xã hội), cũng như quy định chi tiết về cách điều chỉnh mức thu nhập tính đóng BHXH (Điều 104 Luật Bảo hiểm xã hội).
